دشمن خائن حتما شکست می‌خورد، این وعده الهی است
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، آیات ۳۱ تا ۳۸ سوره حج در ادامه هشدارهای الهی درباره انحرافات اعتقادی، رفتارهای مشرکانه و آسیب‌هایی است که دشمنان حقیقت با ایجاد تفرقه، تحریف دین و آلوده‌کردن مناسک عبادی در جامعه دینی ایجاد می‌کنند.
بنابر روایت فارس، این بخش از سوره با تأکید بر اخلاص، پاکی نیت و دوری از هرگونه شرک، در واقع ریشه‌های دشمنی با حق را آشکار کرده و نشان می‌دهد که دشمن نخست از تخریب توحید آغاز می‌کند و سپس به سراغ رفتارهای اجتماعی می‌رود.
دشمنی با حق از مسیر شرک آغاز می‌شود
آیه ۳۱ بر لزوم پایدار ماندن در توحید تأکید دارد. خداوند در این آیه هشدار می‌دهد کسانی که از مسیر توحید منحرف می‌شوند، مانند کسی‌اند که از آسمان سقوط کرده و پرندگان او را می‌ربایند یا باد او را به سرزمین‌های دور می‌برد.
این تصویر تکان‌دهنده بیانگر آن است که هر انسان موحد اگر مراقب نباشد، دشمنان ایمان که همان وسوسه‌ها، طاغوت‌ها، قدرت‌های فریبنده و جریان‌های ضدحق هستند او را از جایگاه بلند ایمان فرو می‌کشند. سقوط از آسمان در حقیقت سقوط از جایگاه انسانی و الهی است؛ یعنی دشمن همیشه هدفش فروریختن هویت مؤمن است.
این آیه نشان می‌دهد که دشمنی با حق بیش از آنکه با شمشیر یا جنگ آغاز شود، با ایجاد شک، شبهه و لغزش در باورها شروع می‌شود. نخستین میدان دشمن، ذهن و اعتقاد انسان است.
ابزار قدیمی دشمن برای بی‌اثر کردن دین
آیات ۳۲ و ۳۳ به شعائر الهی، قربانی و جایگاه این مناسک اشاره دارد. عظمت‌داشتن شعائر الهی نشانه تقوای قلبی است.یکی از روش‌هایی که دشمنان دین در طول تاریخ به کار گرفته‌اند، بی‌ارزش کردن یا همین شعائر بوده، زیرا می‌دانند جامعه‌ای که نمادهای دینی‌اش را محترم بدارد، قدرت بیداری و مقاومت دارد.
خداوند در این آیات یادآور می‌شود که قربانی‌ها، نشانه‌هایی الهی و ابزاری برای تقرب معنوی هستند. دشمنان حق همواره تلاش داشته‌اند مناسک دینی را به ظواهر بی‌معنا یا عادت‌های بی‌روح تبدیل کنند تا کارکرد اجتماعی و تربیتی آنها از بین برود. در مقابل، آیه تأکید می‌کند که مؤمن با بزرگ‌داشتن شعائر، در برابر این پروژه دشمن می‌ایستد.
امنیت اجتماعی با تمسک به شعائر دین
در ادامه آیه ۳۳ به این نکته اشاره می‌شود که قربانی‌ها تا مدت معینی برای انسان‌ها منفعت دارند و پس از آن باید به‌درستی در مسیر عبادی خود قرار گیرند. این تنظیم دقیق به ما یادآوری می‌کند که دشمنان گاهی از همین ابزارهای دینی برای سوءاستفاده و ایجاد اختلاف بهره می‌گیرند؛ همان‌گونه که در صدر اسلام برخی قبیله‌ها می‌کوشیدند از قربانی یا حج برای نمایش قدرت قبیله‌ای استفاده کنند.
قرآن با تأکید بر نظم و معنا در شعائر، در واقع مؤمنان را از تبدیل دین به ابزار اختلاف یا قدرت‌طلبی برحذر می‌دارد؛ روشی که همیشه از جانب دشمنان هدایت می‌شود.
مقابله با جنگ روانی دشمن
آیات ۳۴ و ۳۵، مؤمنان را به یاد خدا، استقامت در سختی‌ها و خضوع دعوت می‌کند. این آیات یکی از مهم‌ترین عناصر دشمن‌شناسی را روشن می‌سازد: دشمنان وقتی نمی‌توانند توحید را از بین ببرند، سراغ عملیات روانی می‌روند؛ ایجاد ترس، ناامیدی، تردید، فشارهای اقتصادی و تبلیغاتی.
اما خداوند می‌فرماید که دل‌هایی که در برابر خدا خشوع دارند و از سختی‌ها نمی‌هراسند، در برابر این جنگ روانی مصونیت پیدا می‌کنند.
مؤمنی که در هنگام یاد خدا قلبش آرام می‌شود، دیگر با تهدید، تحریم یا فشار فرهنگی دشمن زمین نمی‌خورد.
دشمن با خشونت و تحقیر به جنگ می‌آید
در آیه ۳۶ که درباره قربانی‌های بزرگ‌تر سخن می‌گوید، قرآن اشاره می‌کند که این حیوانات برای انسان نعمت‌اند و یاد خدا هنگام قربانی کردن آنها لازم است. سپس دستور داده می‌شود که از گوشت آنها هم برای نیازمند بدهند و هم برای کسانی که قناعت کرده‌اند. این تعالیم در برابر رفتار دشمنانی قرار می‌گیرد که با خشونت و تحقیر مردم، روابط اقتصادی را ابزاری برای سلطه می‌کنند.
از دید قرآن، جامعه‌ای که توزیع نعمت در آن عادلانه باشد، کمتر در برابر نفوذ دشمن آسیب‌پذیر می‌شود. انحصار نعمت، نابرابری و تبعیض همیشه از ابزارهای دشمن برای نفوذ و ایجاد نارضایتی بوده است.
پیروزی مؤمنان و رسوایی دشمنان
در آیه ۳۷ خداوند تأکید می‌کند که از قربانی‌ها نه گوشت و نه خون آنها به خدا می‌رسد، بلکه آنچه اهمیت دارد تقوای دل انسان است. این اصل بنیادین، پایان استدلال آیات را روشن می‌کند: دشمن همیشه می‌کوشد دین را به ظواهر تقلیل دهد و ایمان را به مراسمی بی‌روح تبدیل کند؛ اما قرآن می‌گوید آنچه سرنوشت انسان و جامعه را می‌سازد، نیت‌های پاک، صداقت با خدا و تقوای قلبی است.
آیه ۳۸ نیز با جمله‌ای قاطع اعلام می‌کند که خدا از مؤمنان دفاع می‌کند و خیانت‌پیشگان و ستمگران را دوست ندارد.
این پایان منطقی بخش دشمن‌شناسی در این آیات است: دشمن هر اندازه هم که قوی ظاهر شود، در برابر دفاع خداوند از اهل ایمان شکست‌خورده است.
تلاوت این آیات را که در صفحه ۳۳۶ قرآن واقع است ببینید و بشنوید.
