برندگان اقتصادی جنگ روسیه و اوکراین؟

ســید محمد قیصری- ایده روز – جنگ روســیه واوکراین به رونق بازار در اروپا ی شرقی وآسیای مرکزی منج رشده و خدمات تجاری و حمل‌ و نقل ونیز
احیای سرمایه‌ گذاری‌های راکد ، از جمله سرریزهای مثبت این جنگ برای این مناطق بوده است.

در هشــتاد و ســومین گزارش از سلســله گزارشهای »پایش تحوالت تجارت جهانی«،
مجموعهای از تحوالت اخیر در دوالیه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائهشده
و خالصهای از آخرین گزارشها و انتشارات بینالمللی در قالب بخش پژوهشها و کتابهای
تازه، ارائه شده است.
بهموازات برگزاری ســیزدهمین کنفرانس وزیران سازمان تجارت جهانی که بر موضوعات
مهمی از جمله پایداری تجارت و توســعه، سیاستهای توســعه صنعتی و تجارت فراگیر
متمرکز بود، ایاالتمتحده از بهروزرسانی استراتژی تجاری خود در سال 2024 خبر داد و
حمایت از حقوق کارگران، تمرکز بر تولید، حمایت از تابآوری زنجیره تأمین و بهطورکلی
تابآوری نظام تجارت جهانی را هدف اصلی سیاستهای تجاری خود اعالم کرد.
عالوه بر این، ایاالتمتحده بهرسم سالهای گذشته، گزارشی از عملکرد چین در نظام تجارت
جهانی منتشــر کرد که در آن ضمن انتقاد از عملکرد دولتی و غیربازاری چین در اقتصاد،
بر نقش حیاتی تعامل میان ایاالتمتحده و چین در رسیدن به یک اجماع کارآمد تأکید و
مکانیسمی 10 ساله را برای نظارت بر پیشرفت چین در ایفای تعهدات خود در سازمان تجارت
جهانی معرفی کرده است.
از سوی دیگر مناقشات میان اروپا و اوکراین در مورد اقدامات سابق اروپا در راستای تسهیل
صادرات غالت اوکراین به سایر کشــورهای اروپا و درنتیجه اشــباع بازار و کاهش درآمد
کشاورزان، بار دیگر باال گرفت و دستیابی به یک اتفاقنظر را دشوارتر کرد.
در سطح منطقه، جنگ روسیه و اوکراین، رونق بازار در اروپای شرقی و آسیای مرکزی را به
ارمغان آورده است. خدمات تجاری و حملونقل و نیز احیای سرمایهگذاریهای راکد، از جمله
سرریزهای مثبت این جنگ بوده است. کشورهایی مانند قرقیزستان، ارمنستان، گرجستان و
قزاقستان، بیشترین محرک رشد را از تغییر مسیر تجارت اروپا دریافت کردهاند. بانک توسعه و
بازسازی اروپا نیز تأمین مالی پروژههای قزاقستان را بهطور قابلتوجهی افزایش داده تا فرآیند
توسعه در این کشور شتاب بیشتری به خود بگیرد.
عراق هم در مسیر توسعه خود، با کمک یک شرکت متخصص چینی، احداث یک شهر صنعتی
آهن و فوالد را در دستور کار قرار داده و ضمن افزایش تجارت خود با سوریه، عزم جدی برای
استفاده از ارزهای غیردالری در تجارت به کار گرفته است. پیگیری اتحادیه اروپا برای تسریع
در پیشبرد پروژه جاده توسعه عراق هم چشمانداز روشنی در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی
در عراق دست داده است.در دیگر سو، معامالت ترکیه با روسیه تحت تأثیر تحریمهای آمریکا،
باالجبار با کاهش چشمگیر مواجه شده است. درعینحال امارات با تشدید اعمال فشار بر
شرکتهای روسی، توانسته خود را از لیست خاکستری FATF خارج کند و وجهه بینالمللی
خود را بهبود بخشد.در بخش پژوهشهای تازه، کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد
)آنکتاد( با انتشار دو گزارش تازه در صدر اخبار قرار دارد. پایش سیاستهای سرمایهگذاری
توسط این نهاد نشان از افزایش محدودیتها و چرخش تدریجی جهان از آزادسازی به سمت
مقرراتگرایی دارد.همچنین بررســیها حاکی از تأثیر منفی اختالالت به وجود آمده در
مسیرهای کشتیرانی دریای سرخ، دریای سیاه و کانال پاناما بر تجارت جهانی، هزینههای
حملونقل و امنیت غذایی است.گزارش اخیر بانک توسعه آفریقا هم این نوید را به قاره سیاه
داده که در سال میالدی، 11 کشور آفریقایی با احتمال باالیی در فهرست 20 اقتصاد برتر
جهان ازنظر سرعت رشد قرار خواهند گرفت.درنهایت، مرور خالصهای از گزاش بانک جهانی،
بینشی کلی را در مورد روندها و پیشرفتهای اقتصاد دیجیتال در سال 2023 دست داده و
نکات جالبتوجهی را در این حوزه ارائه میکن