برنامه های STEM، پلی به سوی آینده‌ای نوآورانه و پایدار در آموزش مدارس
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از سنندج، مهندس علیرضا حسینی، با سال‌ها تجربه ارزشمند در آموزش کار و فناوری در مدارس سنندج، بر اهمیت یکپارچه‌سازی اصول عملی در برنامه‌های درسی تأکید دارد.
وی می‌گوید: آموزش اصول کار، فناوری، پژوهش و کار دستی بخشی جدایی‌ناپذیر از رویکردهای نوین مانند STEM (علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) است که مهارت‌های قرن ۲۱ را پرورش می‌دهد. STEM به عنوان یک ایده و متد جدید آموزشی برای سنین پایه، از ادغام مفاهیم مهمی چون علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات تشکیل شده و در کشورهای پیشرفته به عنوان یک متد مهم در مدارس و پیش‌دبستانی‌ها تدریس می‌شود. این آموزش‌ها دانش تئوری را با تجربیات عملی ترکیب می‌کنند و افراد را برای نقش مثبت در توسعه جامعه آماده می‌سازند، جایی که درک درست از مسائل و یادگیری عملی برای حل مشکلات قبل از ورود به بازار کار ضروری است.
تقویت خلاقیت از طریق STEM
حسینی اشاره می‌کند: مطالعات انجام گرفته رویدانش‌آموز دبیرستانی نشان می دهد که برنامه‌های STEM خلاقیت و تفکر محاسباتی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهند. این نتایج با مدل‌سازی معادلات ساختاری تأیید شد و نشان داد که نگرش مثبت به STEM مستقیماً بر تفکر محاسباتی تأثیر دارد.
وی افزود: متا-آنالیزها نیز تأیید می‌کنند که STEM در سطوح آموزشی پایه، مهارت‌های حل مسئله را بهبود می‌بخشد و نگرش‌های مثبت ایجاد می‌کند. توجه به آینده شغلی و تناسب آموزش علوم با مهارت‌های کاربردی سبب شده تا STEM در قالب برنامه‌های درون مدرسه یا خارج از آن اجرا شود، جایی که نوآموزان با روش‌های حل مسئله پیرامون مسائل جهان واقعی آموزش می‌بینند.
یادگیری عملی و کار دستی، کلیدی برای عدالت اجتماعی و پایداری
به گفته حسینی یادگیری مبتنی بر پروژه و کار دستی از آموزش سنتی فاصله می‌گیرد و بر تجربیات عملی تمرکز دارد. گزارشی از دانشگاه های برتر دنیا تأکید می‌کند که این روش‌ها مهارت‌های انتقادی را پرورش می‌دهند و دانش‌آموزان را برای زندگی مدنی و کاری آماده می‌کنند. بر اساس تجربیات متخصصان این حوزه، این مهارت‌ها اساس عدالت اجتماعی هستند، زیرا بدون آن‌ها فرصت‌های بزرگی از دست می‌رود.
او ادامه داد: تحقیقات نشان می‌دهد که یادگیری فعال نرخ حفظ دانش را افزایش می‌دهد و در آموزش حرفه‌ای حیاتی است. ادغام فناوری مانند یادگیری ترکیبی، چالش‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین، روندهای نوین مانند تمرکز بر پایداری محیطی – از جمله تغییرات آب و هوایی و انرژی‌های تجدیدپذیر – دانش‌آموزان را برای Stewardship محیطی آماده می‌کند و به مبارزه با فقر از طریق ایجاد شغل و افزایش بهره‌وری اقتصادی کمک می‌نماید.
پژوهش با فناوری‌های نوین و روندهای هوش مصنوعی
حسینی تأکید کرد: آموزش پژوهش به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا اطلاعات علمی معتبر را تحلیل کنند. مطالعات در این زمینه بیانگر این واقعیت است که درگیر شدن زودهنگام در پژوهش، علاقه به علم را افزایش می‌دهد و مهارت‌های لازم را قبل از دانشگاه فراهم می‌کند.
وی افزود: ادغام پژوهش با آموزش، سوادآموزی را حفظ می‌کند و درک متون پیچیده را آسان‌تر می‌سازد. فناوری‌هایی مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی (AI) این فرآیند را تقویت می‌کنند و ذهنیت نوآورانه را افزایش می‌دهند. در مدل آموزشی STEM، با برگزاری کلاس‌های مبتنی بر ادغام اصول چهارگانه، روش حل مسئله، تفکر انتقادی و چالشی به مسائل، توجه به جهان و محیط زیست، و کسب دانش از تکنولوژی‌های نوین برای حل معضلات بشری آموزش داده می‌شود. روندهای فعلی مانند شخصی‌سازی یادگیری با AI، وظایف معلمان را کاهش می‌دهد و تجربیات شخصی‌شده برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند.
چالش‌ها و توصیه‌ها برای آینده
حسینی با اشاره به نقش معلمان گفت: ما معلمان با چالش‌هایی روبرو هستیم، اما برنامه‌های آموزشی باید بر یادگیری مادام‌العمر تمرکز کنند تا نوآوری و مهارت‌های نرم مانند کار تیمی و ارتباطات را پرورش دهند.
او توصیه کرد: فناوری‌هایی مانند روباتیک آموزشی و کدینگ پایه‌ای نتایج بهتری می‌آورند. با روندهای نوین مانند ادغام AI برای حمایت اخلاقی و حفظ حریم خصوصی، و تمرکز بر عدالت آموزشی، باید این اصول را اولویت دهیم تا نسل آینده آماده چالش‌های روبرو شود و به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک کند.
توصیه‌ها برای والدین و خانواده‌ها در تقویت آموزش STEM
مهندس علیرضا حسینی، با تأکید بر نقش خانواده‌ها در تکمیل آموزش مدرسه‌ای، توصیه می‌کند: والدین می‌توانند با تشویق کنجکاوی کودکان، پاسخ به سؤالات ‘چرا’ آن‌ها و ادغام مفاهیم STEM در فعالیت‌های روزمره مانند آشپزی یا باغبانی، نقش کلیدی ایفا کنند. فراهم کردن منابع ساده مانند کتاب‌ها، اپلیکیشن‌های آموزشی یا کیت‌های آزمایش خانگی، فضایی STEM-پسند در خانه ایجاد می‌کند و کودکان را به حل مسائل واقعی تشویق می‌نماید.
وی افزود: تمرکز روی پروژه‌های عملی دستی، مانند ساخت مدل‌های ساده با مواد خانگی، یادگیری را لذت‌بخش می‌کند و مهارت‌های حل مسئله و استراتژی‌سازی را تقویت می‌نماید. همچنین، استفاده از ابزارهایی مانند برنامه‌های کدینگ مانند Scratch برای کودکان کوچک‌تر، یا برگزاری کارگاه‌های خانوادگی، می‌تواند علاقه به فناوری را افزایش دهد.
حسینی تأکید کرد: والدین باید اهداف یادگیری را واضح کنند، از ذهنیت رشد حمایت نمایند و فعالیت‌هایی مانند آزمایش‌های علمی خانگی یا بازی‌های مبتنی بر STEM را در برنامه روزانه بگنجانند تا کودکان برای آینده‌ای نوآورانه آماده شوند.
او توصیه کرد: فناوری‌هایی مانند روباتیک آموزشی و کدینگ پایه‌ای نتایج بهتری می‌آورند. با روندهای نوین مانند ادغام AI برای حمایت اخلاقی و حفظ حریم خصوصی، و تمرکز بر عدالت آموزشی، باید این اصول را اولویت دهیم تا نسل آینده آماده چالش‌های روبرو شود و به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک کند.
