چرا «شاخه زیتون» شکسته شد؟/ فجر جهانی، چالش مقاومت و دیپلماسی فرهنگی
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جشنواره جهانی فیلم فجر را می‌توان یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی بین‌المللی ایران خواند، جشنواره‌ای که با حضور فیلمسازان و داوران جهانی برگزار می‌شود و به‌نوعی در ایجاد روابط بهتر با کشورها و ترسیم تصویری واقعی‌تر از ایران بدون شک تأثیرگذار خواهد بود.
در نشستی که در شیراز میان مدیرکل فرهنگ و ارشاد فارس، رییس سازمان سینمایی و دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر برگزار شده است نیز مهمترین مسئله‌ای که مورد توجه قرار گرفته است، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است که توسط این جشنواره می‌تواند ضریب پیدا کند.
براساس خبری که روابط عمومی سازمان سینمایی منتشر کرده است، در نشست هماهنگی برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر در شیراز، حسینعلی امیری استاندار فارس با محوریت نقش این رویداد در دیپلماسی فرهنگی ایران سخن گفت. او تأکید کرد که در شرایط کنونی که برخی قدرت‌ها در تلاش‌اند ایران را در انزوا قرار دهند، فرهنگ و هنر می‌توانند مؤثرترین ابزار برای بازتعریف جایگاه ایران در عرصه جهانی باشند.
امیری با اشاره به این‌که دیپلماسی فرهنگی بخشی از سیاست کلان کشور برای تقویت ارتباطات منطقه‌ای و جهانی است، گفت: «افزایش فشار تحریم‌ها از یک‌سو و تأکید بر گسترش روابط با همسایگان از سوی دیگر، ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی برای ایجاد فرصت‌های اقتصادی و تحکیم پیوندهای منطقه‌ای را دوچندان کرده است.» او سینما را رسانه‌ای تأثیرگذار دانست که می‌تواند پل ارتباطی میان ملت‌ها باشد و تصویر واقعی از ایران، مردمش و ارزش‌های فرهنگی‌اش را به جهان منتقل کند.
به گفته استاندار فارس، شیراز با پیشینه تاریخی، فرهنگی و هنری خود می‌تواند به مرکز گفت‌وگو و تعاملات فرهنگی منطقه‌ای تبدیل شود. او تأکید کرد که مردم ایران، به‌ویژه مردم فارس، مردمانی صلح‌جو، مهربان و اهل گفت‌وگو هستند و باید از این ویژگی‌ها برای ایجاد ارتباط فرهنگی پایدار با جهان بهره گرفت. امیری افزود: «شیراز می‌تواند در این مسیر نقش میانجی فرهنگی را ایفا کند و از طریق هنر و سینما، پلی میان ایران و جهان بسازد.»
در ادامه نشست، رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی نیز در سخنانی با تاکید بر اهمیت جشنواره جهانی فیلم فجر افزود: باید یادآور شویم که جشنواره جهانی فیلم فجر، مهمترین رویداد فرهنگی بین‌المللی بعد از جنگ دوازده روزه در کشور است که تدارک ویژه‌ای برای برگزاری و حضور مهمانان خارجی شده است.
روح‌الله حسینی، دبیر جشنواره نیز ضمن حمایت از برگزاری این رویداد در شیراز، بر اهمیت پیوند میان سینما و دیپلماسی فرهنگی تأکید کرد. آنان بر لزوم استفاده از این جشنواره برای معرفی توانمندی‌های سینمای ایران در سطح جهانی و جذب تعاملات فرهنگی و اقتصادی جدید اشاره کردند.
همانطور که مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان فارس و رییس سازمان سینمایی اشاره کرده‌اند، این جشنواره اولین رویداد بین المللی بعد از جنگ 12 روزه است که برگزار می‌شود و با توجه به ظرفیت و اهمیت سینما، برای بازتعریف جایگاه ایران در عرصه جهانی، باید تمام تدارک و برنامه‌هایی که دبیر از آن سخن گفته است به سمت نمایش واقعیت دفاع مقدس ایران باشد. از سوی دیگر حوادث غزه در دوسال گذشته باعث شد تا تصویر مقاومت بیش از پیش مورد توجه ایران و جهان قرار بگیرد تا جایی که هنرمندان جهان با تشکیل کمپینی علیه اسرائیل و به نفع مردم فلسطین کمک‌های نقدی جمع کنند.
بنابراین می‌توان این جشنواره را هم از حیث بحث جنگ 12 روزه و هم از جنبه فلسطین مهم دانست و هر دو آن را در حقیقت در دایره مفهومی کلان “مقاومت” دید. البته این انتظار وجود ندارد که جشنواره جهانی فیلم فجر رسالتی چون جشنواره فیلم مقاومت داشته باشد اما امسال خاصه بعد از جنگ 12 روزه و اهمیت بحث غزه که مورد توجه مدیران قرار گرفته است، شرایط به گونه دیگری است.
اخیراً در حاشیه جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم درباره برنامه‌ها و ایده‌هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای موضوع “مقاومت” در جشنواره‌ها دارد گفت که جنایات اخیر رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه و واکنش جهانی به آن، نشان داد که موضوع فلسطین و غزه، مسئله‌ای انسانی، فراگیر و جهانی است که همه مردم با هر عقیده و سلیقه‌ای می‌توانند با آن همدلی کنند.
او همچنین تأکید کرد که مقاومت تنها موضوعی اسلامی نیست بلکه مفهومی انسانی است، و فیلم‌هایی با محور مقاومت می‌توانند در جشنواره‌های بین‌المللی سینمایی کشور حضور یابند و پیام عدالت‌خواهی و انسان‌دوستی را به جهان منتقل کنند.
صحبت‌های وزیر محترم نیز گواه آن است که باید در جشنواره‌ای چون جشنواره جهانی فیلم فجر، شاهد آثاری با موضوع “مقاومت” باشیم. چیزی که البته با توجه به نرسیدن فیلم‌های مرتبط با جنگ 12 روزه به تولید، احتمالاً شاهد حضور آنها نخواهیم بود و معلوم نیست که چقدر زمانی که فیلمی مرتبط با جنگ 12 روزه در جشنواره حضور ندارد می‌تواند تصویر درست و واقعی از مقاومت ایران در این جنگ برای جهانیان داشته باشد؟
از سویی قدر مسلم آن است که فیلم‌های مهمی چه در قالب مستند، کوتاه، پویانمایی و بلند در دو سال اخیر و با جنایت‌های اسرائیل توسط فلسطینیان و جهان عرب ساخته شده‌اند که یکی از آنها که در هفته‌های اخیر بر سر زبان‌ها افتاد، “صدای هند رجب” است که در حال طی کردن مسیر موفقیت، با سرعت در جشنواره‌های جهانی است. فیلمی که به تازگی اولین اکران خاورمیانه خود را در شهر دیرالبلح و جشنواره زنان غزه آغاز کرده است. آیا می‌توان شاهد اکران این فیلم و دیگر آثار سینمایی مرتبط با غزه و مقاومت در جشنواره جهانی فیلم فجر باشیم؟ به تازگی چنانچه در فراخوان جشنواره دیدیم بخش مقاومت جشنواره که قبلا با نام شاخه زیتون (عبارتی با مسما و زیبا) معرفی شده بود، تبدیل به زیتون شکسته شد. اسمی که مفهوم ناتوانی و شکست را مخابره می‌کند! و حالا روی بخش مقاومت گذاشته شده است؟! شاید مسئولان جشنواره به نوعی قصد ترحم و مهربانی می‌خواهند نسبت به غزه و مقاومت داشته باشند، اما مشخصاً جای این ترحم در بخشی با عنوان مقاومت که مفهومی حماسی دارد نیست.
البته می‌دانیم توجه به مفهوم “مقاومت” صرفاً با نمایش فیلم ممکن نیست، اما این موضوع باید با برگزاری نشست‌ها، هویت بصری جشنواره، اقدامات رسانه‌ای و در کل رویکرد و شعار جشنواره دیده شود تا بتوان به تحقق آن در جشنواره امیدوار بود.
پس طبعتاً انتظار از این جشنواره با دیگر رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی و هنری کاملاً متفاوت است. افق دیدی که باید این جشنواره داشته باشد این است که بتواند، حداقل در این دور از برگزاری تریبونی برای مقاومت جهانی در مقابل رژیم صهیونیستی و انعکاسگر تصویر حقیقی ایران به عنوان کشوری صلح‌جو و ضد جنگ باشد. باید دید که جشنواره جهانی فیلم فجر حالا که خود به اهمیت دیپلماسی فرهنگی، تلاش برای مقابله با انزوا، نمایش تصویر مقاومت از ایران بعد جنگ و اهمیت فلسطین اشاره دارد، چه برنامه جدی و دستاورد مهمی برای جشنواره دارد؟
انتهای پیام/
