اشتغالزایی بانوان در دولت سیزدهم

سعیده محمد – ایده روز | روند صعودی اشتغال زنان در دولت سیزدهم باعث شده تا در زمستان امسال، زنان فارغ التحصیل دانشگاهی
مشــارکت بالایی در اشتغالزایی کشور داشته باشند. چنانچه از مجموع 100 بانوی شاغل بیش از 50 بانو تحصیلات دانشگاهی داشته اند.
گفتنی است، تعداد زنان فارغ التحصیل در یک سال منتهی به زمستان سال 1402 معادل 7.5 درصد افزایش یافته است.

اشتغال بانوان، در دولت سیزدهم و پس از مهار کرونا روند شتاب گونه ای به خود گرفته است. نکته قابل
تأمل اینکه در اشــتغال بانوان چیزی که بیشتر مشهود است، افزایش روند اشتغالپذیری آنهاست. آنجا که
در دولت ســیزدهم میزان اشتغالزایی زنان در بخشهای کارآفرینی و خود اشتغالزایی با حمایت این دولت
افزایش یافته است.
کاهش نرخ بیکاری زنان و افزایش نرخ مشــارکت و اشــتغال آنها در زمستان سال 1402 یعنی در پایان
دومین سال فعالیت دولت سیزدهم نشان میدهد که بازار کار زنان با رونق مواجه شده است، همچنان که
گفته شد، افزایش فعالیت زنان در حوزه اشتغالزایی خانگی و مشارکت در تعاونیها و همچنین کارآفرینی
نمونه های موفق در این باره بوده است. نشان به آن نشان که مشارکت اقتصادی زنان در زمستان سال 1402
نسبت به زمستان سال ،1401 با 0.5 درصد افزایش به 13.8 درصد رسیده است و اشتغال آنها نیز با 0.4
درصد افزایش به 11.6 درصد رسیده است. بیکاری کل زنان نیز در این بازه زمانی با کاهش مواجه شده است.
رشد مشارکت زنان فارغالتحصیل در بازار کار
اما رشــد اشــتغال خدماتی که پشتوانه بخش صنعتی و مولد کشور است و به طور عمده نیاز به مهارت و
تحصیالت دارد نشــان میدهد که در این بخش نیز بانوان تحصیلکرده با فراهم شــدن بستر الزم برای آنها
توانسته اند که میزان اشتغال پذیریشان را افزایش دهند.
در زمستان سال ،1402 بیش از 2 میلیون و 407 هزار خانم در بخش زنان فعالیت داشته و بیش از 950
هزار بانوی دیگر در بخش صنعت فعالیت داشته اند.
هرچند که نسبت سهم زنان در بخش صنعت در زمستان سال 1402 با کاهش بسیار اندکی مواجه شده
اما بخش خدمات که پشتوانه تولید اقتصاد کشور است توانسته این گروه را جذب کند.
در این بخش زنان تحصیلکرده نقش عمدهای را ایفا کرده اند. زنان دانشگاهی در زمستان 1402 نسبت به
زمستان سال ،1401 بخش بیشتری از بازار کار را به خود اختصاص داده اند. ارزیابی داده های آماری زمستان
ســال ،1402 نشان میدهد که از 100 زن شــاغل، بالغ بر 50 بانو تحصیالت دانشگاهی
داشته اند و نسبت به زمستان سال 1401 روند افزایشی داشته است.
در زمستان ،1402 سهم اشتغال زنان دانشگاه رفته به کل شاغلان بازار کار در سال جاری
50.9 درصد اعلام شــده اســت. به معنای دیگر، از هر 2 زن شــاغل در بازار کار، یک نفر
فارغ التحصیل آموزش عالی بود.
نکته قابل تأمل برانگیز این اســت که میزان مشارکت زنان فارغ التحصیل روند افزایشی
داشته است. یعنی امید به یافتن شغل متناسب با تحصیلاتشان باعث شده که آنها در اقتصاد
کشور مشارکت داشــته باشند و تمایلشان برای یافتن کار افزایش یافته است. نشانی آن
سهم بالای نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل بانوان از کل بیکاران زن است. در زمستان
سال ،1402 سهم نرخ بیکاری زنان فارغ التحصیل نیز با کاهش 0.8 درصد مواجه شده و از
70.3 درصد به 69.5 درصد رسیده است.
علت افزایش سهم فارغ التحصیلان زن در اشتغال
در دولت سیزدهم سیاستگذاری ها در راستای توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات
توانسته موقعیتهای شغلی زیادی برای بخشی از افراد دارای تحصیلات دانشگاهی ایجاد کند.
به عنوان نمونه، توســعه خدمات مدرنی مانند خدمات مشــاوره در حوزه های مختلف،
خدمات بازاریابی و امثالهم، خواهد توانســت بخشــی از نیروی کار ماهر را جذب کند. در
کنار این موارد، توسعه صنایع مدرن بخش خصوصی، چون به تحصیلکردگان و افراد ماهر
آشنا با علوم مدرن نیازمند هستند، خواهد توانست به کاهش نرخ بیکاری فارغ التحصیلان
دانشگاهی کمک کند.
از طرفی اغلب موانع رشد تولید در این دولت برداشته شده است چرا که بدون رفع این
موانع امکان توسعه اشتغال مولد وجود ندارد.
دالیل اشتغالزایی زنان بخصوص دانش آموختگان دانشگاهی
در دولت سیزدهم
در این میان، رشد سریع سهم بانوان تحصیلکرده در بازار کار باعث شد تا ساختار مشاغل
به شکلی تغییر کند که ورود زنان به بازار کار تسهیل شود.
منتقدان همواره در این دولت انتقاد میکنند که چرا بین بازار کار زنان و مردان شکاف
عمیقی وجود دارد، غافل از آنکه آنها خود را به فراموشــی زده اند، چرا که در این زمینه در
حوزه اجتماعی هم باید طرز فکر مردم به تدریج اصلاح شود و افکار عمومی بپذیرد که زنان
به مشاغل مختلف وارد شوند. موضوعی که محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی
و اشــتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت وگویی با ایران به آن اشاره کرده
بود. نوع نگرش جامعه تغییر چندانی نســبت به دهه های پیش نداشــته و لذا فعالیت زنان
در بســیاری از موقعیتهای شغلی چندان مورد پذیرش قرار نگرفته است. در این دو سال
و نیم اخیر، سهم زنان بویژه فارغ التحصیلان در اشتغال افزایش یافته و این نشان میدهد
که دولت در حوزه فرهنگســازی اشتغال زنان و همچنین ایجاد بستر لازم برای ورود آنها
را هموار کرده است. هدیه ای که دولت سیزدهم به بانوان داده است.
رشد 4.8 درصدی نرخ مشارکت اقتصادی زنان
بانوان دانش آموخته دانشگاهی در انتهای سال ،1402 بیش از یک میلیون و 918 هزار
فرصت شغلی را از بازار کار زنان در اختیار داشته اند که این میزان سهم برابر 50.9 رصد
بوده است. این تعداد در انتهای سال ،1401 یک میلیون و 782 هزار نفر بوده است و سهم
آنها از کل اشتغال زنان کشور 49.7 درصد بوده است.
ســهم بانوان دانش آموخته دانشگاهی از کل میزان بیکاران زن در انتهای سال 1402
نیز، با افت 0.8 درصد به 69.5 درصد رسیده است.
رشد 4.8 درصدی تعداد بانوان در مشارکت اقتصادی نشان می دهد که رونق بازار کار
بانوان در یک ســال منتهی به زمســتان سال 1402 شکوفا شده است. بطوری که بیش از
208 هزار زن به جمعیت فعال زنان در این بازه زمانی اضافه شدند و تعداد آنها به 4 میلیون
و 465 هزار نفر افزایش یافت.