الگوبرداری پپ از روی دیگران؛ گواردیولا مخترع نیست!

به گزارش همشهری‌آنلاین، خیلی‌ها پپ گواردیولا را بهترین سرمربی جهان می‌دانند و اگر تعداد جام‌ها را درنظر بگیریم، این گزاره درست است، اما عده‌ای از منتقدان روی این موضوع تأکید دارند که او هر بار که باشگاه‌ بزرگی را مربیگری کرده، با تعداد زیادی بازیکن گران‌قیمت و در مقطعی طولانی با حضور لیونل مسی به این قهرمانی‌ها رسیده است. به‌هر حال پپ در هر پنجره نقل‌وانتقالاتی هر بازیکنی را که دلش بخواهد می‌خرد و حتی برای خرید مدافع کناری با مبلغ ۱۰۰میلیون یورو هم ترسی ندارد. با این‌حال نمی‌شود موفقیت‌های او را نادیده گرفت. آرسنال هم در سال‌های اخیر ریخت‌وپاش زیادی داشته اما بدون نتیجه. این وضعیت در مورد منچستریونایتد و دیگر تیم‌ها هم صدق می‌کند. با همه اینها گواردیولا پس از فصل بدی که پشت‌سر گذاشت، حالا به فوتبال واکنشی و استفاده از ضدحمله‌ها روی آورده است. این سبک از بازی برای تیم‌های رده پایین ایرادی ندارد اما تیمی مثل منچسترسیتی فقط و فقط باید حمله کند.

منچسترسیتی پپ بیش از حد شکست‌پذیر شده بود. آنها در ۲۸بازی اول لیگ برتر خود در فصل ۲۵-۲۰۲۴وقتی ۹بازی را باختند و در نهایت با کسب مقام سوم، فصل را به پایان رساندند و همه را انگشت به دهان کردند. برای نخستین بار از فصل۱۷-۲۰۱۶؛ نخستین فصل حضور گواردیولا در سیتی، آنها بدون جام ماندند. پپ نیاز داشت این نقیصه را برطرف کند و برخی بازیکنان کلیدی مثل دی‌بروینه، گوندوغان و ادرسون را آزاد کرد و گریلیش را به اورتون قرض داد و در ۲پنجره اخیر بیش از یک تیم کامل، بازیکن خرید. او که معمولا عادت دارد چند وقت یک‌بار تاکتیک‌هایش را تغییر دهد و گاهی تاکتیک را از نو اختراع کند – از دروازه‌بان بازیساز گرفته تا استفاده از مهاجم کاذب و معکوس کردن مدافعان کناری‌اش تا بازی دادن به مدافعان میانی در خط میانی و…- حالا به شیوه امثال کی‌روش و مورینیو روی آورده؛ تیم او توپ را به حریف می‌دهد و منتظر موقعیت می‌ماند. من‌سیتی او دیگر یک تیم کنشی نیست و خیلی اصراری به حفظ توپ در همه دقایق مسابقه ندارد.

هر کاری که تیم‌های او تا به حال انجام داده‌اند، همیشه مالکیت توپ بوده و بخش زیادی از آن را داشته‌اند. تیم سیتی او در هر ۹فصل در لیگ برتر، در صدر جدول مالکیت توپ قرار داشته و در هر فصل حداقل میانگین ۶۱.۵درصد را ثبت کرده است. اما شواهد اولیه فصل۲۶-۲۰۲۵نشان می‌دهد که تیم پپ مایل است کارها را کمی متفاوت انجام دهد. در تساوی یک – یک که در ورزشگاه امارات و بعدازظهر یکشنبه و در بازی با آرسنال به‌دست آمد، سیتی فقط ۳۳.۲درصد مالکیت توپ را داشت که کمترین سهم مالکیت توپ در تاریخ تیم‌های گواردیولا در یک مسابقه لیگ است. این آمار همچنین کمترین سهم مالکیت توپ برای سیتی از اکتبر۲۰۱۰ (۳۴.۸درصد، باز هم مقابل آرسنال) بود، زمانی که آنها در روزهای آغازین سلطنت روبرتو مانچینی بودند.

این فصل فقط ۶تیم در یک بازی لیگ برتر مالکیت توپ پایینی داشته‌اند که ۴تیم از این تعداد باشگاه‌های تازه صعودکرده بودند و ۲مورد هم مربوط به تیم‌های ۱۰نفره می‌شد. از قهرمان ۸دوره لیگ برتر انتظاری نمی‌رود در بین این تیم‌ها حضور داشته باشد.

گل دقیقه۹هالند به آرسنال سومین گل سیتی از روی یک ضدحمله در این فصل لیگ برتر بود که از این نظر بهترین آمار را در لیگ دارند. تنها منچستریونایتد (۸)به اندازه سیتی روی ضدحملات شوت زده است. آنها در ضدحملات در این فصل میانگین گل مورد انتظار ۰.۲۷xG را دارند که از میانگین فصل پیش (۰.۱۷xG در هر شوت) خیلی بیشتر است. یونایتد حتی یک گل هم از ضدحملات سریع به ثمر نرسانده است و به‌طور میانگین ۰.۱۵xG در هر شوت روی ضدحملات دارد، درحالی‌که میانگین کلی xG در هر شوت ۰.۱۳ است.

گواردیولا اوایل امسال در مصاحبه‌ای با TNT Sports اذعان کرد که در حال ‌گذار به سمت تغییر است: «امروزه فوتبال مدرن شیوه بازی بورنموث، نیوکاسل، برایتون و لیورپول است.» او با اشاره به «بازی موقعیتی» که فوتبال مالکانه خود را براساس آن بنا کرده است، ادامه داد: «فوتبال مدرن، موقعیتی نیست.» سبک فوتبال Situational یا «فوتبال موقعیتی» به نوعی از بازی گفته می‌شود که در آن تصمیمات تاکتیکی و حرکات بازیکنان، کاملا وابسته به شرایط لحظه‌ای بازی هستند، نه به سیستم ثابت یا نقشه از پیش تعیین‌شده.

واکنش به جای تغییر

به‌نظر می‌رسد گواردیولا به جای اینکه خودش روندهای در حال تغییر فوتبال را شکل دهد، در حال واکنش به آنهاست. این عملکرد در خانه آرسنال تنها یک هفته پس از آن رخ داد که آنها در پیروزی ۳ بر صفر مقابل یونایتد، فقط ۴۵.۳درصد مالکیت توپ را در اختیار داشتند. این بدان معناست که آنها در این فصل (دو بار) کمتر از ۵۰درصد توپ را در اختیار داشته‌اند، به اندازه‌ هر یک از ۵فصل گذشته؛ حداکثر ۲بار در هر یک از این فصل‌ها و هیچ‌بار در فصل ۲۲-۲۰۲۱.

آنها در بازی با آرسنال از دقیقه ۵۸ به بعد فقط یک شوت زدند که آن هم روی ضدحمله و خلاقیت هالند بود. سیتی در طول ۹۰دقیقه فقط ۲۲۹پاس سالم ارسال کرد که دومین تعداد پاس پایین در بین تیم‌های سیتی تحت هدایت گواردیولاست. بازیکنان سیتی در این بازی و از اواخر نیمه‌اول وقت‌کشی و تمارض هم کردند.

ادرسون بازی با پای نسبتا خوبی داشت، هر چند گاهی سوتی می‌داد. دوناروما بازی با پا ندارد. گواردیولا اصلا از او چنین وظیفه‌ای نمی‌خواهد، چون دیگر مثل گذشته علاقه‌ای به بالا بردن تصنعی تعداد پاس و مالکیت توپ ندارد. گواردیولا به دوناروما -دروازه‌بان جدیدش- دستور داده تا حد امکان پاس‌های بلند بدهد. در نتیجه فقط ۵۱.۹درصد از پاس‌های دوناروما صحیح بود، اما هرگز نگران لو دادن توپ نبود، چرا که می‌دانست هر زمان که تحت فشار قرار گیرد، می‌تواند پاس‌ بلند بدهد. هیچ دروازه‌بانی در این فصل از لیگ برتر، در یک بازی به اندازه دوناروما مقابل آرسنال (۴) سانتر را دفع نکرده است، او ۳سانتر هم در بازی با منچستریونایتد که نخستین بازی‌اش برای سیتی بود، دفع کرد.

بعید است که سیتی در ادامه ‌مانند بازی یکشنبه، مقابل بسیاری از حریفان دیگر عقب بنشیند. بالاخره این گواردیولاست و قرار نیست کتاب قانونش را کاملا پاره کند. اما لیورپول فصل گذشته در حالی قهرمان لیگ شد که بیش از هر تیم دیگری در لیگ، گل‌های ضدحمله (۱۴) به ثمر رساند و اگر سیتی می‌خواهد این بار سهم بیشتری از رقابت قهرمانی را به‌خود اختصاص دهد، باید تیمی چندوجهی‌تر از فصل گذشته باشد. تهدید بیشتر در ضدحملات، تنها به شانس‌های آنها کمک خواهد کرد. ارائه فوتبال چرک و حتی وقت تلف کردن و بازی خشن هم یکی از این وجه‌هاست.

پپ گواردیولا: «می‌خواهم رازی به شما بگویم. مردم همیشه می‌گویند تیم ما خسته‌کننده است، چون هر فصل قهرمان لیگ می‌شود و فوتبال جذابی ارائه نمی‌دهد. تصمیم گرفتم امسال فقط با ضدحمله بازی کنیم تا نظرشان را تغییر بدهم.»