اوراق گام، ابزار مالی نوین در اقتصاد تحریمی | عملکرد اوراق گام در تامین مالی از ۱۱۰ همت فراتر رفت
به گزارش همشهری آنلاین، اوراق گام یک ابزار مالی است که به بنگاه‌های تولیدی اجازه می‌دهد به جای تکیه بر سیستم بانکی، به طور مستقیم از طریق بازار سرمایه نیازهای مالی خود را مرتفع سازند. سازوکار آن به این صورت است که یک شرکت تولیدی، با انتشار این اوراق، وجوه مورد نیاز را از سرمایه‌گذاران تامین می‌کند. در ازای آن، دارایی‌های مولد شرکت یا جریان نقدی آینده آن به عنوان پشتوانه اوراق قرار می‌گیرد.
این اوراق برای سرمایه‌گذاران نیز جذاب است، چرا که معمولاً بازده معقول و نسبتاً کم‌ریسکی دارند و پشتوانه آن‌ها، کالا یا خدمات یک واحد تولیدی زنده و فعال است.
عملکرد جهشی در هفت ماهه سال جاری
عملکرد این ابزار مالی در هفت ماهه نخست سال جاری، جهشی زیادی را ثبت کرده است. براساس اعلام بانک مرکزی، عملکرد اوراق گام در تامین مالی واحدهای تولیدی از ۱۱۰ همت فراتر رفته به‌گونه‌ای که در هفت ماهه سال‌جاری، حدود ۱۷ همت از طریق اوراق گام، بنگاه‌های اقتصادی تامین مالی شدند که نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته بیش از ۵ برابر شده است. این آمار، گواهی بر مقبولیت و اثربخشی روزافزون این ابزار در نزد فعالان اقتصادی است.
اوراق گام در شرایط تحریمی به چه کار می‌آید؟
در شرایطی که تحریم‌ها دسترسی به نظام پرداخت‌های بین‌المللی و منابع مالی خارجی را با مشکل مواجه کرده، اوراق گام می‌تواند نقش چندگانهای ایفا کند.
این اوراق با هدایت نقدینگی داخلی به سمت بخش مولد، وابستگی به منابع مالی خارجی را کاهش می‌دهد. مطالعات آکادمیک نشان می‌دهد تحریم‌های مالی اثر مستقیمی در کاهش سرمایه‌گذاری ثابت و تولید ناخالص داخلی دارد . اوراق گام می‌تواند پاسخی به این چالش باشد. همچنین از طریق این اوراق بخشی از فشار و تقاضای وام از دوش سیستم بانکی برداشته می‌شود.
این ابزار همچنین یک ابزار غیر تورمی است، برخلاف روش‌های تورم‌زایی مانند چاپ پول، اوراق گام نقدینگی موجود در اقتصاد را به گردش درآورده و آن را به سمت تولید هدایت می‌کند.
گزارش‌ها از صنایع پایه مانند سیمان حاکی از آن است که این صنایع با چالش‌های عمیقی از جمله محدودیت‌های انرژی (برق و گاز) و کاهش تولید دست و پنجه نرم می‌کنند . دسترسی به نقدینگی ارزان و در دسترس از طریق ابزاری مانند اوراق گام، به این واحدها کمک می‌کند تا در دوران سخت، چرخ تولید را روشن نگه دارند.
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
با وجود مزایا، گسترش بیشتر این ابزار با چالش‌هایی نیز همراه است. عدم آگاهی کافی برخی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط از سازوکار آن و پیچیدگی‌های فرآیند انتشار از جمله این موانع هستند. علاوه بر این، تحریم‌ها به طور کلی هزینه‌های مبادله و واردات ماشین‌آلات را برای تمامی صنایع، از جمله صنعت سیمان افزایش داده و بر توان تولید تاثیر گذاشته است .
با این حال، چشم‌انداز آینده این ابزار در صورت رفع موانع، مثبت ارزیابی می‌شود. انتظار می‌رود با فرهنگ‌سازی بیشتر و تسهیل فرآیندها، سهم اوراق گام در تامین مالی بخش واقعی اقتصاد ایران به طور فزاینده‌ای رشد کند و به ستون فقرات تامین مالی تولید در کشور تبدیل شود.
