ماجرای جالب دو رویکرد متناقض به انرژی هسته ای | صدور ویژه ترامپ چه بود

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: اندیشکده آمریکایی «نشنال اینترست» در روزهای اخیر با انتشار گزارشی با استناد به یافته‌های مرکز تحقیقات «پیو»، ضمن اشاره به افزایش حمایت عمومی از انرژی هسته‌ای، تاکید کرده‌است که تحولات سال‌های اخیر دراین حوزه نشان می‌دهد انرژی هسته‌ای نه‌تنها به‌عنوان یک راه‌حل زیست‌محیطی، بلکه به‌عنوان یک ابزار راهبردی برای امنیت ملی و توسعه صنعتی در حال بازتعریف شدن است.

این یافته‌ها در شرایطی است که در روزهای اخیر محور آمریکا و تروئیکای اروپایی در اقدامی نامشروع و غیرقانونی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای‌امنیت علیه جمهوری‌اسلامی، گام تازه‌ای در مسیر بازداشتن ایران از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای برداشتند. «امیلی دی»، تحلیلگر اندیشکده «نشنال اینترست» در این گزارش به نکات مهمی درباره دلایل افزایش حمایت عمومی از انرژی‌هسته‌ای در آمریکا پرداخته است که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

افزایش حمایت عمومی از انرژی هسته‌ای

• آمار جدید: بر اساس گزارش مرکز تحقیقات «پیو»، حدود ۶۰ درصد از بزرگسالان در آمریکا اکنون از استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق حمایت می‌کنند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۰ تنها ۴۳ درصد بود.
• حمایت دوحزبی: این تغییر در دیدگاه‌ها در میان هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نیز مشاهده شده است.
• دولت بایدن: در نوامبر ۲۰۲۴ دولت بایدن برنامه‌ای برای گسترش انرژی هسته‌ای در آمریکا راه‌اندازی کرد.
• دولت ترامپ: رئیس‌جمهور کنونی آمریکا نیز با صدور ۴ فرمان اجرایی در سال‌جاری و حفظ مشوق‌های مالیاتی برای انرژی هسته‌ای، این سیاست را ادامه داد.
• مقایسه با سایر منابع انرژی: با وجود اینکه انرژی خورشیدی و بادی همچنان محبوب‌ترند، حمایت از این منابع، به‌ویژه در میان جمهوری‌خواهان، کاهش یافته‌است. در مقابل، انرژی هسته‌ای حمایت دوحزبی بیشتری کسب کرده، اگرچه جمهوری‌خواهان تمایل بیشتری به آن نشان می‌دهند.

دلایل حمایت و مخالفت

• حامیان انرژی هسته‌ای: این دسته معتقدند این انرژی به دلیل مزایای کم‌کربن، کارایی بالا و ایمنی، گزینه‌ای مناسب است.
• مخالفان انرژی هسته‌ای: این افراد غالبا نگرانی‌هایی درباره ایمنی، اثرات زیست‌محیطی و مدیریت زباله‌های هسته‌ای مطرح می‌کنند.

سرمایه‌گذاری در انرژی هسته‌ای

• علاقه شرکت‌های فناوری: در سال گذشته، شرکت‌های بزرگ فناوری مانند «آمازون» به انرژی هسته‌ای توجه ویژه‌ای نشان داده‌اند.
• پروژه جدید: آمازون پس از سرمایه‌گذاری در شرکت توسعه‌دهنده راکتورهای مدولار کوچک، اعلام کرد قصد دارد ظرفیت نیروگاه هسته‌ای خود در ایالت واشنگتن را سه برابر کند.
• جزئیات فنی: این پروژه شامل حداکثر ۱۲ راکتور گازی با دمای بالا و ظرفیت ۸۰ مگاوات است که در سه فاز ساخته می‌شود و در نهایت ۹۶۰ مگاوات ظرفیت تولید خواهد داشت.
• افزایش تقاضای برق مراکز داده: بر اساس آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، مراکز داده در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۵ درصد از تقاضای جهانی برق را تشکیل می‌دادند؛ تقاضایی که طی ۵ سال گذشته رشد کرده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، رشد مصرف برق مراکز داده چهاربرابر سریع‌تر از رشد کلی مصرف برق سایر بخش‌ها باشد.
• هدف آمازون: این پروژه بخشی از برنامه آمازون برای دستیابی به ۵ گیگاوات ظرفیت جدید هسته‌ای در ایالات متحده تا سال ۲۰۳۹ است.
• اهمیت زیست‌محیطی: این پروژه به آمازون کمک می‌کند نیازهای بلندمدت خود را به انرژی بدون کربن تأمین کند؛ نیازی که با هدف کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های این شرکت هم‌راستا است.

برنامه هسته‌ای جدید ارتش آمریکا

• فرمان اجرایی: در ماه می ۲۰۲۵، دونالد ترامپ فرمانی اجرایی با عنوان «استقرار فناوری‌های پیشرفته راکتورهای هسته‌ای برای امنیت ملی» امضا کرد که ارتش این کشور را ملزم به ایجاد برنامه‌ای برای استفاده از انرژی هسته‌ای در «انرژی تأسیسات و انرژی عملیاتی» کرد.
• نام برنامه: برنامه یانوس (Janus Program)، یک ابتکار هسته‌ای نسل بعدی، به عنوان سومین پروژه هسته‌ای دفاعی فعال ارتش خواهد بود.
• هدف: تأمین انرژی مقاوم و پایدار برای تأسیسات دفاعی با استفاده از میکرو راکتورها.
• اهمیت استراتژیک: یانوس بخشی از تمرکز دولت ترامپ بر «تسلط انرژی» است و با هدف کاهش وابستگی ارتش به زیرساخت‌های انرژی غیرنظامی طراحی شده‌است، چراکه این زیرساخت‌ها در برابر حملات سایبری، فیزیکی، بلایای طبیعی و سایر اختلال‌ها آسیب‌پذیر هستند.
• آمادگی نظامی: این برنامه نشان‌دهنده شناخت فزاینده اهمیت انرژی مقاوم برای حفظ آمادگی نظامی است و فناوری هسته‌ای پیشرفته را به‌عنوان راه‌حلی برای تضمین امنیت و استقلال ارتش معرفی می‌کند.

نشانه‌های تغییر پارادایم

تحولات اخیر در حوزه انرژی هسته‌ای نشان‌دهنده تغییر پارادایم در دیدگاه عمومی، سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و اولویت‌های امنیتی است که در چارچوب گزاره‌های متنوعی قابل بررسی خواهد بود:

• حمایت عمومی: افزایش حمایت دوحزبی در آمریکا، به‌ویژه به دلیل مزایای کم‌کربن و کارایی انرژی هسته‌ای موضوعی قابل توجه محسوب می‌شود.
• سرمایه‌گذاری فناوری: شرکت‌هایی مانند آمازون با تعریف پروژه‌هایی، انرژی هسته‌ای را به‌عنوان راه‌حلی برای نیازهای رو به رشد مراکز داده می‌بینند.
• امنیت ملی: برنامه «یانوس» ارتش آمریکا نشان‌دهنده نقش فزاینده انرژی هسته‌ای در تضمین استقلال و آمادگی نظامی است.