کتابخانه‌های عمومی؛ سنگر فرهنگی و جای گفت‌وگو هستند
حرمت السادات نورانی -مازندران | ابراهیم باقری حمیدآبادی، نویسنده، شاعر، و پژوهشگر حوزه ادبیات، فرهنگ و تاریخ شفاهی، درباره رخدادهای اخیر و واکنش فرهنگی به آن‌ها گفت: کتابخانه‌های عمومی یکی از شاخه‌های مهم درخت تناور فرهنگ جامعه ما هستند.
این نهادها می‌توانند با گردهم آوردن نویسندگان، برگزاری محافل ادبی، نشست‌های نقد و گفت‌وگو، و تشویق به نوشتن و اندیشیدن، نقش مؤثری در پویایی فکری جامعه ایفا کنند. ابراهیم باقری حمیدآبادی»، نویسنده، شاعر، و پژوهشگر حوزه ادبیات، فرهنگ و تاریخ شفاهی، در گفت‌وگو با واحد روابط عمومی این اداره‌کل، با اشاره به حملات اخیر رژیم‌صهیونیستی، واکنش مردم ایران را مثال‌زدنی دانست و گفت: در چنین شرایطی، مردم ایران بار دیگر نشان دادند که اگر لازم باشد، سر به سر تن به کشتن دهند، محال است ایران را به دشمن دهند. این واکنش یکپارچه، نتیجه همت ملتی است که همواره در سخت‌ترین شرایط، با وحدت و غیرت ایستاده‌اند.
او با تأکید بر رسالت اهل قلم در این ایام افزود: اگر توفیق داشته باشیم، ما به‌عنوان چشم و زبان ملت در جامعه نویسندگی و رسانه، همین پیام را به جهانیان منتقل می‌کنیم؛ به‌ویژه خطاب به آن‌هایی که دچار خیالات خام شده‌اند و گمان کرده‌اند تعرض به ایران آسان است.
ادبیات، ریشه‌ای در جان مردم دارد
باقری حمیدآبادی در ادامه گفت‌وگو، به نقش نویسندگان و شاعران در شکل‌گیری وحدت اجتماعی پرداخت و گفت: این وحدتی که در عرض یک روز در جامعه شکل گرفت، یکباره و اتفاقی نیست. این صدایی که امروز به‌صورت یکپارچه از دل مردم بلند شده، حاصل دهه‌ها کار نویسنده‌ها، شاعران، هنرمندان، فیلم‌سازان و فعالان فرهنگی است. این‌ها در طول سالیان، آثاری خلق کردند که کم‌کم در ذهن و دل مردم ته‌نشین شد. این همان اثر تلبیحی است؛ اثری پنهان اما پیوسته، که امروز نتیجه‌اش را می‌بینیم.
او با اشاره به بزرگان ادب فارسی افزود: از شاهنامه فردوسی تا مثنوی معنوی مولوی، از غزلیات حافظ تا آثار نیمایوشیج و قیصر امین‌پور، همه این‌ها در شکل‌گیری روحیه مقاومت و انسجام ملی اثرگذار بوده‌اند. فضای واحدی که امروز می‌بینیم، ریشه در همان ادبیاتی دارد که آرام‌آرام در جامعه تزریق شده و اکنون به‌صورت صدایی واحد از دل مردم بیرون آمده است. این نویسنده در ادامه، به اهمیت نهادهای فرهنگی به‌ویژه کتابخانه‌های عمومی اشاره کرد و اظهار داشت: کتابخانه‌های عمومی یکی از شاخه‌های مهم درخت تناور فرهنگ جامعه ما هستند. این نهادها می‌توانند با گردهم آوردن نویسندگان، برگزاری محافل ادبی، نشست‌های نقد و گفت‌وگو، و تشویق به نوشتن و اندیشیدن، نقش مؤثری در پویایی فکری جامعه ایفا کنند. او در بخش مهمی از سخنان خود، به چالشی مهم در فضای فرهنگی کشور پرداخت و در ادامه افزود: یکی از مشکلات جدی این است که اگر نویسنده‌ای نقد یا اعتراضی نسبت به وضعیت موجود داشته باشد، به‌جای شنیدن و پاسخ دادن، سریعاً صدایش خاموش می‌شود. این خفگی صدا نه‌تنها بی‌ثمر است، بلکه خطرناک است؛ چون صدایی که اینجا شنیده نشود، ممکن است از تریبون بیگانه و با رنگ و بوی خیانت بیرون بیاید. ما باید شرایطی ایجاد کنیم که نویسنده صدایش را اینجا بلند کند، با مردم خود حرف بزند، نقد کند، و نقد بشنود.
فرهنگ باید فضای گفت‌وگو را زنده نگه دارد
او در پایان تأکید کرد: اگر نقدی هست، باید شنیده شود. اگر پاسخ داریم، ارائه کنیم. اگر نداریم، اصلاح کنیم. کارکرد نهادهای فرهنگی باید این باشد که صداها را بشنوند، به رسمیت بشناسند، و متکثر کنند نه اینکه خاموششان کنند. اگر صداها را در گلو خفه کنیم، در نهایت از جایی بلند می‌شود که دیگر اختیارش با ما نخواهد بود. فرهنگ یعنی گفت‌وگو، یعنی حضور، یعنی بازتاب اندیشه در فضای بومی خود.
