جوانان کردستانی گرفتار در پازل مشکلات

الناز حسینی -خبرنگار | در حالی که خاصیت جوان سرزندگی و برخورداری از انرژی مثبت است، اما تصویری که قشر تحصیلکرده استان از وضعیت جوان امروز کردستانی تصویر می‎کند، چندان امیدوارکننده نیست.

اگر نگوییم قشر دانشجو پویاترین گروه در میان جامعه هستند، لااقل می‌‌توان گفت این قشر در موضوعات مختلف و در عرصه‌‌های گوناگون همواره پیگیر و فعال هستند. دانشجویان در هر زمینه‌‌ای به اظهارنظر می‌پردازند و این خصلت مقطع سنی آنان و البته متناسب با شرایط و وضعیت آنها است. در ایامی که دانشجویان در حال گذراندن ترم تابستانی هستند به میان دانشجویان یکی از دانشگاه‌های استان کردستان رفتیم تا مهمترین مسائل و مشکلات موجود در جامعه را از آنها بپرسیم و راه‌حل‌ها را از این قشر جویا شویم.
حکایت تکراری بیکاری
یک دانشجوی اهل بیجار در این رابطه می‌گوید: هراس از آینده، مهمترین چالش و دغدغه جوانان امروز است و با وجود آنکه همواره دولت‌ها وعده و وعیدهای مختلفی درباره ساختن آینده جوانان می‌ دهند، اما به دلایل مختلف نگرانی در میان همه و بویژه دانشجویان وجود دارد.
«الهه الوندی» آمار بالای بیکاران فارغ‌ التحصیل در جامعه را دلیل خوبی برای توجیه این نگرانی می‌ داند و می‌‌گوید: همه ما در اطراف خود کسانی را می‌شناسیم که با وجود برخورداری از مدارک بالای دانشگاهی، اما در یافتن شغل، ناتوان مانده ‌اند و این مسئله ضربه روحی شدیدی به آنها وارد کرده است. او تصریح می‌کند: قبلا گفته می‌شد افراد تحصیلکرده شغل متناسب با تحصیلات و رشته خود را پیدا نمی‌کنند، اما امروزه به علت تقاضای فراوان برای شغل و هجوم بیش از اندازه نیروی کار به بازار، فرد درس خوانده حتی حاضر است در مشاغل دیگر و غیرمرتبط و گاه حتی پائین‌تر از مدرک تحصیلیش نیز به فعالیت بپردازد که متأسفانه در بسیاری موارد ناتوان می‌مانند. الوندی، فاصله دروس دانشگاهی از نیازهای بازار را از دیگر مسائلی می‌‌داند که در گسترش بیکاری در جامعه ایرانی تأثیر فراوانی داشته است و در این راستا می‌گوید: صرف پرداختن به مسائل تئوریک و دانشگاهی، نمی‌‌تواند ضامن بهره‌ مندی از وضعیتی درخشان در آینده شفلی افراد باشد. او با اشاره به اینکه بیکاری در تمام نقاط کشور به نسبت‌ های مختلف وجود دارد، اظهار می‌‌کند: این‌گونه نیست که مثلا در مرکز استان کردستان این معضل شدیدتر باشد، چرا که در بیجار نیز چنین وضعیتی وجود دارد.
هویت؛ گمشده جوان کردستانی است
«ثریا ‌غیبی» دانشجوی دیگری است که همزمان با تحصیل کار هم می‌‌کند. او عمده مشکل جوان امروز را مسئله هویت می ‌داند و معتقد است جوان هنوز خود را نمی‌شناسد و در تعریفی درست از خود و آنچه می‌ خواهد ناتوان مانده است. او با بیان اینکه نباید تمام معضلات جوانان را به پای بیکاری و کمبود شغل گذاشت، می‌‌گوید: برنامه‌‌ریزان در راستای اینکه جوان را با توانایی‌‌ها و محدودیت ‌های خود آشنا کنند، چندان موفق عمل نکرده‌‌اند. این دانشجو با اشاره به اینکه اکثر جوانان نمی‌ دانند که پس از دوران تخصیل باید چگونه زندگی کنند، تصریح می‌‌کند: تنها تصوری که از گذشته در میان مردم وجود داشته این بوده است که پس از پایان تحصیلات راهی یکی از ادارات دولتی شده و پشت میز بنشینند تا با کار آسوده و به دور از استرس، زندگی را ادامه دهند. غیبی، تمایل به رفاه‌‌طلبی و پرهیز از تحرک و پویایی را از شاخصه‌‌های منفی جوان امروز عنوان می‌کند و می‌‌افزاید: با وجود آنکه این مشکل مختص این چندساله نیست، اما هیچ‌کدام از دولت‌ها، تاکنون نتوانسته‌‌اند برای زدودن این باور نادرست از اذهان جوانان، گام ‌های مؤثری بردارند. وی با انتقاد از سیاست‌ های متناقض در حوزه‌ های مربوط به جوانان، اظهار می‌‌کند: به نظر می‌‌رسد سردرگمی تنها خاص جوان نیست و متولیان این عرصه نیز به شکل دقیق نمی‌ دانند که راهکار برخورد با معضلات آنها و در نهایت چاره کار چیست؟
مسکن و سرپناه، دغدغه جوانان است
اما «فرهاد صلح‌‌جو»، دانشجوی دیگر است که مهمترین مشکل جوان را در مسکن و سرپناه می‌‌داند و معتقد است: اگر کسی طالب کار کردن باشد، می‌تواند شغلی پیدا کند و با آن امورات را بگذراند، ضمن آنکه در ازدواج نیز می‌‌توان با مطالعه و دقت نظر، انتخاب مناسب داشت، اما این واقعیت‌ها در خصوص موضوع خانه‌‌دار شدن و مسکن، صدق نمی‌‌کند. او با بیان اینکه در خانواده‌‌ای پرجمعیت زندگی می‌‌کند، می‌گوید: از زمانی که به یاد دارم مستأجر بوده‌‌ایم و هر از چندگاهی ناچار هستیم وسایل و زندگی خود را جابه‌جا و از مکانی به مکان دیگر کوچ کنیم. این دانشجو می‌افزاید: پدر من پس از 30 سال زحمت و تلاش نتوانست سرپناهی دائمی و مطئمن، برای خانواده بیابد و در حالی که امروز باید در خانه خود استراحت کند، مدام نگران اخطار صاحبخانه نسبت به تخلیه منزل است! صلح‌‌جو با اشاره به اینکه این وضعیت برای جوان امروز نیز مصداق دارد، می‌گوید: ناتوانی در تأمین مسکن موجب هراس جوانان، بویژه پسران از ازدواج شده است، چراکه به اعتقاد بسیاری از اشخاص، این مسئله خوشبختی در زندگی زناشویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وی به وجود مهریه‌های سنگین به عنوان مانعی بر سر راه تشکیل زندگی ‌های مشترک اشاره می‌‌کند و می‌گوید: تأخیر در امر ازدواج موجب بروز مشکلات روحی و روانی فراوانی می ‌شود که ممکن است زیان آن تنها فردی نباشد، بلکه فرد مبدل به یک بحران برای اجتماع شود و به اطرافیان خود نیز آسیب برساند. صلح‌ جو توجه به نیازهای جوانان و گفتگوی صریح و مستقیم مسئولان با آنها را موجب ایجاد امیدواری و خوشبینی در میان جامعه عنوان می ‌کند و خواستار توجه به این موضوع می ‌شود. این دانشجو همچنین تصریح می‌‌کند: خانواده‌‌ها نیز باید از تحت فشار قرار دادن جوانان پرهیز کنند، چراکه جوان امروز به دلیل مشکلات مختلف، عصبی‌‌تر از همیشه است.
آسیب‌های اجتماعی، معضل جوان امروز است
یک کارشناس اجتماعی از آسیب‌‌های اجتماعی به عنوان مهمترین معضل پیش‌ روی جامعه در این روزگار نام می‌‌برد و با اشاره به فاجعه اخیر قتل دختربچه بیگناه در پارس‌آباد می‌گوید: آسیب‌‌های اجتماعی، خود معلول و زاییده عوامل زیادی هستند که نتیجه نهایی آنها منجر به بروز این‌گونه آسیب‌ها می‌شود. «عبدالله کرمی»، ناکامی در زمینه‌های مختلف و سرخوردگی ناشی از آنها، مسئله بیکاری، تورم و ناتوانی در تأمین برخی از اقلام و کالاهایی که دیگران قادر به تهیه آن هستند، به سرانجام نرسیدن روابط عاشقانه و در نتیجه پائین آمدن امکان ازدواج و از هم پاشیدن زندگی زناشویی را از مواردی عنوان می ‌کند که افراد را به سمت آسیب‌های اجتماعی سوق می‌دهد. او با بیان اینکه طی سال‌های اخیر به دلیل تنوع ‌طلبی و چشم و هم‌چشمی فراوان، میزان رضایت‌مندی از زندگی کاهش یافته است، این موضوع را موجب پدیدار شدن خشونت در جامعه به اشکال گوناگون می‌‌داند. کرمی با تأکید بر اینکه قشر جوان بیش از دیگران در معرض این آسیب ‌ها قرار دارد، اظهار می‌‌کند: برنامه‌‌ریزی‌های اشتباه مسئولان، موجب شده است تا نه تنها باری از روی دوش جوانان برداشته نشود، بلکه بر شدت و دامنه مشکلات نیز افزوده است.
این کارشناس فاصله ایجاد شده میان جوانان و خانواده‌ها را از دیگر دلایلی ذکر می‌‌کند که موجب آسیب‌‌پذیرتر شدن جوانان شده است و می‌‌افزاید: در این رابطه هم خانواده‌ ها، هم سیاست‌گذاران و هم خود جوانان مقصر هستند. او ترویج فرهنگ غربی به مدد رسانه‌‌ها و بویژه ماهواره را موجب حسرت جوان امروز جامعه کردستانی می‌‌داند و معتقد است: سبک زندگی نمایش داده شده در برنامه‌‌ های این رسانه ‌ها، ناخودآگاه جوان را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد و زمینه‌ های ارتکاب بزه و گرایش به موضوعات منفی با هدف دستیابی به آن نوع از زندگی را فراهم می‌‌آورد.