سقوط آزاد تورم تولیدکننده در سال 1402

سعیده محمد – ایده روز | برخالف پیشبینی اقتصاددانان منتقد دولت درباره اینکه وضعیت اقتصاد کشور نامطلوبتر خواهد شد
و تورم جهش خواهد کرد، تمام گزارشهای رسمی حاکی از موفقیتآمیز بودن سیاستهای دولت سیزدهم در زمینه مهار تورم است.

ازهترین گزارش بانک مرکزی از وضعیت تورم تولیدکننده که اقتصاددانان آن را با عنوان تورم پیشنگر
میشناسند، نشان از سقوط آزاد این شاخص در دوره فعالیت دولت سیزدهم است. این شاخص از آنجا اهمیت
دوچندان پیدا میکند که عالوه بر اینکه کاهش تورم تولیدکننده به معنای افت هزینههای تولید است، با یک
وقفه زمانی تأثیر مستقیمی بر تورم مصرفکننده میگذارد، به این معنا که افت تورم تولید در نهایت به کاهش
بیش از پیش تورم مصرف کننده ختم میشود که نتایج آن را در طول دوره فعالیت دولت سیزدهم دیدهایم.
24.5 درصد تورم نقطهای تولید
در شــرایطی که نرخ تورم تولیدکننده در سالهای پایانی دولت دوازدهم رکوردهای جدیدی را به ثبت
رسانده بود و در مقطعی سه رقمی شده بود، سیاستهای دولت سیزدهم باعث عقبگرد این شاخص و ثبت
رکوردهای کاهشی برای آن شده است.
براساس اعالم بانک مرکزی در حالی که تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در اردیبهشت ۱۴۰۰ معادل ۱۰۳
درصد و در اســفند ۱۴۰۱ معادل ۴۲.۴ درصد بوده، این رقم در اسفند ۱۴۰۲ به ۲۴.۵ درصد سقوط کرده
است. بدین ترتیب در طول یکسال این شاخص نزدیک به 18 درصد افت داشته است.
در پی استمرار و پیگیری سیاست تثبیت اقتصادی و کاهش نوسانات نرخ ارز در سال ،۱۴۰۲ تورم نقطه
به نقطه شــاخص بهای تولیدکننده به روند نزولی خود از ابتدای ســال ۱۴۰۲ ادامه داد و
بــا کاهش ۱۶.۲ واحــد درصدی، از ۴۰.۷ درصد در فروردین ماه ۱۴۰۲ به ۲۴.۵ درصد در
اسفندماه ۱۴۰۲ رسید.
این در حالی است که تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ به
بیش از ۱۰۳ درصد نیز رسیده بود و اقتصاد کشور برای اولین بار در تاریخ تورم تولیدکننده
ســه رقمی را تجربه کرده بود؛ اما کاهش تورم تولیدکننده به ۲۴.۵ درصد در پایان ســال
،۱۴۰۲ حاکی از کاهش این شــاخص به یکچهارم نســبت به قله تاریخی آن در ماههای
پایانی دولت دوازدهم است.
نرخ تورم )متوسط ۱۲ ماهه تورم شاخص بهای تولیدکننده( نیز از ۳۷.۳ درصد در فروردین
ماه ۱۴۰۲ روند نزولی به خود گرفت و با کاهش ۴.۸ واحد درصدی، در پایان اسفندماه سال
۱۴۰۲ به ۳۲.۶ درصد رسید. نرخ تورم ساالنه تولیدکننده در پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۰
به رقم بیســابقه ۸۲.۶ درصدی رسیده بود و رقم ۳۲.۶ درصدی آن در پایان سال ۱۴۰۲
حاکی از کاهش حدود ۵۰ واحد درصدی نسبت به ماههای پایانی دولت دوازدهم است.
با توجه به اهداف و برنامههای بانک مرکزی در سال ۱۴۰۳ و تأکید بر تداوم اجرای سیاست
تثبیت اقتصادی و هدفگذاری برای کاهش نرخ رشد نقدینگی، بهنظر میرسد در سال ۱۴۰۳
شاهد تداوم بهبود متغیرهای اقتصادی ازجمله کاهش تورم تولیدکننده و مصرفکننده باشیم.
تورم نقطه به نقطه تولید یکچهارم شد
بنا بر این گزارش نرخ تورم تولید در سال ۱۴۰۲ همچون سال پیش از آن کاهش یافته،
به طوری که تورم نقطه به نقطه که در اردیبهشت ۱۴۰۰ به ۱۰۳.۱ درصد رسیده بود، در
پایان اسفند ۱۴۰۲ به کمتر از یکچهارم قله تاریخی ماههای پایانی دولت گذشته رسید.
همچنین تورم ساالنه از شهریور ۱۴۰۰ تاکنون کاهش حدود ۶۰ واحد درصدی داشته است.
در همین خصوص اخیراً رئیس کل بانک مرکزی با تشــریح بســته سیاستی »تثبیت
اقتصادی« که این بانک از دی ماه ۱۴۰۱ تاکنون اجرا کرده، به آثار این سیاست در حوزههای
مختلف از جمله تورم تولیدکننده اشاره و آخرین ارقام این شاخص را ارائه کرد.
محمدرضا فرزین در تشــریح روند تورم تولیدکننده در ســال گذشته گفت: بر اساس
محاسبات بانک مرکزی، نرخ تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده از ۴۰.۷ درصد
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ با ۱۶.۲ درصد کاهش به ۲۴.۵ درصد در پایان این سال رسید
و نرخ تورم دوازده ماهه شاخص بهای تولیدکننده هم با ۵.۱ درصد کاهش از ۳۷.۳ درصد
در ابتدای سال گذشته به ۳۲.۶ درصد در پایان سال رسید.
کاهش 26 واحد درصدی نرخ تورم نقطه به نقطه مصرف در 1402
در کنار سقوط آزاد تورم تولیدکننده در دولت سیزدهم، شاخص تورم مصرفکننده نیز
با افت معناداری همراه بوده است. طبق گفتههای معاون اقتصادی بانک مرکزی نرخ تورم
نقطه به نقطه مصرفکننده در سال 1402 به میزان ۲۶ و نیم واحد درصد کاهش یافت.
گفتنی اســت این درحالی است که بر اساس پیشبینی ۵۰ اقتصاددان، ۵۶ درصد قائل
به بقای تورم بین ۴۵ تا ۵۵ درصد و ۳۳ درصد معتقد به افزایش نرخ تورم به ۵۵ درصد و
باالتر بودند. در واقعیت، این پیشبینی تحقق نیافت و نرخ تورم نقطه به نقطه و تورم ساالنه
به ترتیب 35 و هشتدهم و 42 و نیمدرصد را ثبت کرد که نسبت به سال ۱۴۰۱ با کاهش
همراه بود؛ بنابراین به طور کلی میتوان این مورد را تأیید کرد که نرخ تورم ســال ۱۴۰۲
کمتر از نرخ انتظاری برخی بوده است.