وقوع 90 درصد مرگهای ناشی از آلودگی هوا در “کشورهای درحال توسعه”
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری ایده روز، بر اساس «گزارش وضعیت جهانی آلودگی هوا 2025»، هوای آلوده در سراسر جهان عامل 7.9 میلیون مرگ بوده است؛ آماری که معادل حدود یکهشتم کل مرگومیرهای جهانی است. این گزارش نشان میدهد تنفس هوای ناسالم چگونه در همه مناطق جهان، سلامت انسانها را به خطر میاندازد.
این پژوهش به سرپرستی مایکل براوئر، دانشمند حوزه سلامت در مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت (IHME) و دانشگاه بریتیش کلمبیا انجام شده است. تمرکز اصلی تحقیقات او بر تأثیر مواجهه روزمره با آلودگی هوا بر الگوهای بیماری و مرگ زودرس در جهان است.
این گزارش بر پایه «مطالعه بار جهانی بیماریها» تهیه شده؛ پروژهای بینالمللی که ارتباط میان بیماریها و عوامل خطر مشترک را بررسی میکند. در متن گزارش تأکید شده است که ارزیابی سال 2023، جامعترین نسخه این مطالعه از زمان آغاز آن در سال 1993 به شمار میرود.
طبق گزارش 2025، آلودگی هوا سالانه باعث از دست رفتن 232 میلیون سال عمر سالم در تمام گروههای سنی میشود. بخش عمده این بار، ناشی از بیماریهای غیرواگیر است؛ بیماریهای مزمنی مانند بیماریهای قلبی و سکته مغزی که حدود 86 درصد مرگهای منتسب به آلودگی هوا را شامل میشوند.
«سالهای عمر سالم از دسترفته» شاخصی است که هم مرگ زودهنگام و هم سالهایی را که افراد با بیماری یا ناتوانی زندگی میکنند، دربرمیگیرد. برای نهادهای سلامت شهری، این شاخص به معنای افزایش مراجعات بیمارستانی، مصرف دارو، غیبت دانشآموزان از مدرسه و کاهش توان کاری نیروی کار است.
آلودگی هوا چگونه به بدن آسیب میزند؟
دانشمندان تمرکز ویژهای بر ذرات معلق PM2.5 دارند؛ ذراتی بسیار ریز با قطر کمتر از 2.5 میکرومتر که میتوانند تا عمق ریهها نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند. تنها این نوع آلودگی ذرهای، در طول یک سال عامل 4.9 میلیون مرگ بوده است.
قرار گرفتن طولانیمدت در معرض PM2.5 خطر ابتلا به بیماری ایسکمیک قلب، کاهش خونرسانی به عضله قلب و سکته مغزی را افزایش میدهد. تداوم این آسیبها میتواند به درد قفسه سینه، حملات قلبی و حتی مرگ ناگهانی منجر شود؛ زمانی که آلودگی هوا سالها رگهای خونی را تحریک میکند.
راهنمای کیفیت هوا که توسط سازمان جهانی بهداشت تدوین شده، حد مجاز مواجهه بلندمدت با PM2.5 را 5 میکروگرم در مترمکعب تعیین کرده است. با این حال، برآوردهای گزارش نشان میدهد حدود 99 درصد جمعیت جهان هوایی با غلظتی بالاتر از این حد ایمن تنفس میکنند.
ذرات آلاینده پس از ورود به ریهها میتوانند وارد خون شده و به قلب، مغز و دیگر اندامها برسند. بر اساس برآوردها، این مواجهه با آلودگی هوا سالانه با حدود 626 هزار مرگ ناشی از زوال عقل و از دست رفتن 11.6 میلیون سال عملکرد مغزی در سالمندان ارتباط دارد.
جایگاه شهر شما در این تصویر جهانی
فراتر از میانگینهای جهانی، نقشههای دقیق این گزارش سطح آلودگی هوا را برای هر کشور و بسیاری از شهرها برآورد کردهاند. با وارد کردن نام یک شهر در ابزار آنلاین این گزارش، میتوان میانگین سالانه آلودگی و تعداد مرگهای منتسب به هوای آلوده را مشاهده کرد.
طبق دادهها، کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط حدود 90 درصد از کل مرگهای ناشی از آلودگی هوا را به خود اختصاص دادهاند؛ نابرابریای که هم به دلیل سطح بالاتر آلودگی و هم دسترسی ضعیفتر به خدمات درمانی، بهویژه برای سالمندان و کودکان، شکل گرفته است.
حدود یکسوم جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که سطح PM2.5 از حد موقت 35 میکروگرم در مترمکعب تعیینشده در گزارش فراتر رفته است. همچنین نزدیک به 11 درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که هنوز هیچ استاندارد ملی کیفیت هوا ندارند.
اگرچه بسیاری از شهرهای پردرآمد توانستهاند مهدود را کاهش دهند، اما میانگین آلودگی آنها همچنان بالاتر از حد توصیهشده سازمان جهانی بهداشت است. به بیان دیگر، شهری که از نظر قانونی در محدوده مجاز قرار دارد، ممکن است همچنان هوایی بیش از دو برابر حد سلامتمحور جهانی داشته باشد.
راههای کاهش آلودگی هوا
آلودگی هوا با بیماریهای مزمنی چون بیماری ایسکمیک قلب، سکته مغزی، سرطان ریه، دیابت و زوال عقل ارتباط مستقیم دارد و همچنین در بروز بیماری انسدادی مزمن ریه نقش دارد؛ بیماریای که تنفس را دشوار میکند و حتی در حالت استراحت نیز فرد را دچار تنگی نفس میسازد.
دههها شواهد علمی نشان میدهد مقررات سختگیرانه میتوانند مؤثر باشند. شهرهایی که به سوختهای پاکتر روی آورده و وابستگی به نیروگاههای زغالسنگی را کاهش دادهاند، افت قابلتوجهی در سطح آلودگی تجربه کردهاند.
ابزارهای تحلیلی مورد استفاده پژوهشگران سلامت عمومی این امکان را فراهم میکند که تأثیر سیاستهایی مانند توسعه حملونقل عمومی، ایجاد مناطق کمانتشار و برنامههای پختوپز پاک بر بهبود کیفیت هوا بهطور دقیق سنجیده شود.
برای شهروندان، آگاهی از وضعیت آلودگی با بررسی «شاخص کیفیت هوا» آغاز میشود؛ مقیاسی رنگبندیشده که وضعیت روزانه هوا را نشان میدهد. در روزهای آلوده، انتخاب مسیرهای کمترافیکتر یا استفاده از ماسک مناسب میتواند میزان مواجهه با آلودگی را کاهش دهد.
برآوردهای جدید نشان میدهد حتی شهرهایی که ظاهری پاکیزه دارند، ممکن است هوایی ناسالم و پرخطر داشته باشند. این یافتهها به شهروندان و مدیران محلی کمک میکند تا جایگاه واقعی شهر خود را بشناسند و بدانند بهبود کیفیت هوا تا چه اندازه و با چه سرعتی ضروری است.
انتهای پیام/
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1404/09/27/3474442/%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9-90-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87″>Source link
