پروژه‌های میلیاردی ایران را تشنه‌تر می کند | هشدار قرمز برای تهران و اصفهان | غارت آب در بالادست
به گزارش همشهری‌آنلاین، احد وظیفه اظهار کرد: آب در سرزمین ایران، یک منبع فوق حساس است. هرگونه مداخله در آن باید به‌طور کامل منطبق با طبیعت و اقلیم باشد. تجربه نشان داده که انتقال آب، بحران را منتقل می‌کند؛ هم مبدأ آسیب می‌بیند، هم مقصد و پس از مدتی شرایط بحرانی‌تر می‌شود. این مسیر ما را با خسارت بیشتر پس از چند سال دوباره به خانه اول برمی‌گرداند بنابراین راه حل پایدار در سازگاری اقلیمی، مدیریت مصرف و آمایش صحیح سرزمین است، نه جابه‌جایی آب. در نتیجه پروژه‌های انتقال آب در ساختار اقلیمی و هیدرولوژیک ایران منطقی و پایدار نیستند.
وی ادامه داد: انتقال آب یک راهکار مقطعی است و اگر بدون توجه به مبدا، مقصد، ظرفیت اکولوژیک و پیامدهای محیط زیستی انجام شود، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه ممکن است آن را تشدید کند. بسیاری از کارشناسان نیز به‌درستی هشدار داده‌اند که انتقال آب در نبود مدیریت مصرف، آمایش سرزمین و سازگاری اقلیمی، درمان نیست. تنها فشار را به‌صورت مقطعی کم می‌کند و سال‌ها بعد سطح تنش تشدید می‌شود.
وظیفه تأکید کرد: بحران آب را نمی‌توان با یک پروژه مهندسی حل کرد. راه‌حل، اتخاذ مجموعه‌ای از سیاست‌هاست؛ از مدیریت مصرف، اصلاح الگوی کشاورزی، بازنگری در استقرار جمعیت و صنعت تا انطباق برنامه‌های کلان توسعه با اقلیم و ظرفیت آب کشور.
تهران؛ نقطه کانونی فشار بر منابع آب
وظیفه تهران را یک «هات‌اسپات» یا «نقطه کانونی فشار روی منابع آب» توصیف کرد و گفت: اکنون جمعیتی بسیار بزرگ چشم انتظار بارش در بالادست و ذوب برف و انتقال آن از کوه به رودخانه، سد و سیستم لوله‌کشی شهری است اما وقتی به بالادست نگاه می‌کنید، می‌بینید که در حوزه‌های فرادست، روستاها، باغ‌ها، ویلاسازی‌ها و زمین‌خواری، طبیعت را بی‌حساب‌وکتاب تصرف کرده‌اند. در بسیاری نقاط حتی یک حریم دسترسی به رودخانه وجود ندارد؛ همه مسیرها بسته شده و اطراف رودها پر از باغ، استخر و ویلاست.
وظیفه در ادامه گفت: بخشی مهمی از آبهایی که از رودخانه های بالادست منحرف می‌شود، تبخیر و از دسترس خارج می‌شود و درصد آب‌های ورودی به سد کاهش می‌یابد و کسر مخازن سدها تنها به سبب کمبود بارش نیست.
اصفهان و ۷۰ سال انتقال آب؛ توسعه پایدار کجاست؟
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به تجربه تهران در انتقال آب از لار و طالقان اظهارکرد: انتقال آب از لار در گذشته و در حال حاضر از طالقان تا مدتی به‌طور موقت فاصله عرضه و تقاضا را کم می‌کند ولی با افزایش بارگذاری مصرف، تنش یا بحران آب به‌صورت مشکل بزرگتر ظاهر می‌شود.
وی سپس اصفهان را مثال زد و گفت: از دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ و با احداث تونل کوهرنگ، انتقال آب شروع شد، بعد کوهرنگ ۲، ۳ احداث شد و اخیراً طرح‌های جدیدی مطرح است که حتی با مقاومت استان‌های بالادست مواجه شده‌اند. با این همه، آیا انتقال‌های مکرر توانست مسئله آب اصفهان را حل کند؟ خیر! امروز بحران از گذشته بزرگتر است. اگر همان زمان توسعه، جمعیت، صنعت و کشاورزی متناسب با اقلیم منطقه تنظیم می‌شد، امروز با اصفهانی روبه‌رو نبودیم که با کمبود شدید آب دست و پنجه نرم می‌کند.
آمارهای تکان دهنده از مصرف آب در ایران
وظیفه در پایان تاکید کرد: وقتی راه حل با ظرفیت اقلیمی سازگار نباشد، در آینده بحران را بازتولید و تشدید می‌کند. ایران کشور کم‌بارشی است بنابراین از هر حوزه که آب برداشت کنیم، هم مبدأ آسیب می‌بیند و هم مقصد پس از مدتی دچار همان بحران با شدتی بیشتر خواهد شد.
